Naturalis gaat topcollectie van Dubois teruggeven aan Indonesië. 'Begrijpen dat dit voor Indonesiërs een belangrijk moment is'

In dit artikel:

Naturalis heeft de beroemde Dubois-collectie — inclusief de wereldberoemde kies, het schedelkapje, het dijbeen en ongeveer 28.000 andere fossielen — teruggegeven aan Indonesië. De symbolische overdracht vond vrijdagochtend plaats in het museum in Leiden, nadat de Commissie Koloniale Collecties onder leiding van jurist en mensenrechtenactivist Lilian Gonçalves-Ho Kang You ruim drie jaar de vraag van de Indonesische regering had onderzocht.

De collectie, verzameld door de negentiende-eeuwse onderzoeker Eugène Dubois op Java (bekend van de vondst van de zogenaamde Java-mens), is van grote wetenschappelijke en culturele waarde. De commissie moest zowel juridische als morele argumenten afwegen: de erfgoedwaarde voor Indonesië, de omstandigheden waaronder de stukken destijds zijn verkregen, en de implicaties voor onderzoek en openbaar toegankelijke collecties in Nederland.

Met de overdracht erkent Naturalis en de adviescommissie dat het teruggeven van zulke objecten niet alleen een vorm van herstel is, maar ook een belangrijk symbolisch moment voor Indonesië. De stap sluit aan bij een bredere internationale trend waarin musea en instellingen stukken die tijdens koloniale periode zijn verzameld, teruggeven of heroverwegen hoe ze worden beheerd en tentoongesteld.

Voor onderzoekers betekent de repatriatie dat samenwerking tussen Nederlandse en Indonesische instellingen nodig blijft om onderzoek voort te zetten; voor Indonesië biedt het de kans om belangrijke vondsten dichter bij huis te bewaren en tentoon te stellen. De beslissing illustreert de complexe afwegingen rondom koloniale collecties: rechtmatige teruggave, behoud van wetenschappelijke toegankelijkheid en erkenning van historische ongelijkheden.